اعتیاد به الکل: علت، علائم و عوارض

اعتیاد به الکل، بیماری است که در آن فرد بیش از حد الکل مصرف می‌کند و از نظر جسمی و روانی به آن وابسته است. علت اعتیاد به الکل چیست؟ علائم آن کدامند، عوارض مصرف آن چیست و چه افرادی بیشتر در معرض اعتیاد به آن قرار دارند؟ در این نوشته، به بررسی هر یک از این پرسش‌ها می‌پردازیم.

علت اعتیاد به الکل

اعتیاد به الکل که با نام الکلیسم (اختلال مصرف الکل AUD) نیز شناخته می‌شود، یک بیماری مزمن و اعتیاد آور است که با مصرف بیش از حد و طولانی مدت الکل مشخص می‌گردد. وضعیتی است که در آن فرد از نظر جسمی و روانی به الکل وابسته می‌شود. اعتیاد به الکل می‌تواند عوارض جسمی، روحی و اجتماعی شدیدی داشته باشد و در صورت عدم درمان منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شود.

عوامل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، فرهنگی، روانشناختی و اجتماعی می‌توانند در بروز الکلیسم نقش داشته باشند. درباره علت واحد و ثابت برای اعتیاد به الکل هنوز توافقی وجود ندارد. اعتیاد به الکل می‌تواند تغییرات مهمی در عملکرد مغز و سیستم عصبی ایجاد کند و منجر به عدم توانایی کنترل رفتار و تصمیم‌گیری شود. شدت و علائم الکلیسم می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. اگر فردی دچار وابستگی شدید به الکل شده و قادر نباشد بدون آن زندگی کند، به عنوان یک شخص دارای اعتیاد به الکل شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: اعتیاد به شیشه

14 علامت و نشانه اعتیاد به الکل

علائم اعتیاد به الکل می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما علائم رایج آن شامل موارد زیر می‌شود:

1. ولع: میل شدید به مصرف الکل، که اغلب منجر به ناتوانی در کنترل یا ترک نوشیدن می شود.

2. از دست دادن کنترل: مشکل در محدود کردن میزان مصرف الکل یا تلاش ناموفق برای کاهش یا ترک آن.

3. وابستگی جسمانی:  بروز علائم جسمانی مانند لرزش، تعریق، حالت تهوع و تحریک پذیری زمانی که مصرف الکل کاهش می‌یابد یا متوقف می‌شود.

4. بی توجهی به مسئولیت‌ها: بی توجهی به تعهدات و مسئولیت‌ها در رابطه با کار یا خانواده به دلیل مصرف الکل.

5. استشمام بوی الکل از دهان فرد یا سطح پوست او: مصرف مکرر و بیش از حد الکل می‌تواند منجر به بوی الکل در دهان و بدن فرد شود. بوی الکل می‌تواند از دور قابل استشمام باشد.

6. قرمزی چشم‌ها: مصرف بیش از حد الکل می‌تواند باعث تحریک عروق خونی شده و  منجر به قرمزی چشم‌ها شود.

بیشتر بخوانید: ترک اعتیاد به مواد مخدر

7. تهاجمی شدن رفتار فرد به‌صورت غیرعادی: مصرف الکل می‌تواند بر روی رفتار و کنترل عصبی فرد تاثیر داشته باشد. در افراد الکلی، ممکن است تغییرات ناگهانی در رفتار آنان رخ دهد، از جمله تحریک‌پذیری غیرمعمول، خشونت، تهاجم و عدم کنترل خشم.

8. تغییرات ناگهانی در ظاهر فرد: مصرف بیش از حد الکل ممکن است منجر به تغییرات در ظاهر فرد از جمله تغییرات در پوست، مو، ناخن‌ها و وزن شود. ممکن است فرد به‌طور ناگهانی لاغر شود یا وزن بیش از حد افزایش یابد.

9. تغییر در شیوه قضاوت: مصرف الکل می‌تواند تغییراتی در شیوه قضاوت و اندیشه فرد به وجود آورد. فرد ممکن است در ارزیابی مسائل مختلف، تصمیم‌گیری و قضاوت‌های خود تغییراتی نسبت به قبل نشان دهد.

10. وضعیت بهداشت فردی: مصرف بیش از حد الکل می‌تواند بهداشت فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

11. کمبود اشتیاق و علاقه به انجام کارهایی که قبل از این انجام می‌داد: افرادی که به الکل وابسته هستند، ممکن است علاقه و اشتیاق خود به انجام فعالیت‌هایی که قبلا مورد علاقه آنان بوده‌ است، از دست بدهند.

12. خستگی و زود رنجی: مصرف الکل بیش از حد می‌تواند باعث ایجاد خستگی ذهنی و جسمی در افراد شود. این افراد ممکن است به طور مداوم خسته باشند و حتی در مواجهه با موقعیت‌های روزمره زود رنج و عصبانی شوند.

13. ناتوانی در نه گفتن به نوشیدنی‌های الکلی: افرادی که به الکل وابسته هستند، معمولا در مقابل فرصت‌ها و فراهم شدن مواد الکلی که به آن‌ها عادت دارند، نمی‌توانند نه بگویند.

14. اضطراب، افسردگی یا مشکلات روانی: مصرف الکل بیش از حد می‌تواند منجر به بروز اضراب، افسردگی  یا مشکلات روانی شود.

عوارض اعتیاد به الکل

عوارض اعتیاد به الکل گسترده است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

1. سلامت جسمانی: مصرف بیش از حد الکل می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی، از جمله آسیب کبدی (مانند سیروز)، بیماری های قلبی عروقی، مشکلات دستگاه گوارش، دیابت، مشکلات چشمی، پانکراتیت، ضعف سیستم ایمنی، افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان، نقص هنگان تولد نوزاد در مادران الکلی،  آسیب به استخوان‌ها و اختلال عملکرد جنسی در مرد و زن شود.

2. سلامت روان: الکلیسم اغلب با اختلالات سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب و افزایش خطر خودکشی همراه است. سوء مصرف طولانی مدت الکل می‌تواند منجر به اختلالات شناختی و مشکلات حافظه شود.

3. مشکلات اجتماعی و بین فردی: اعتیاد به الکل می‌تواند روابط با خانواده، دوستان و همکاران را تیره کند. می تواند منجر به درگیری، انزوا و بدتر شدن عملکرد اجتماعی فرد شود.

4. مشکلات مالی: هزینه الکل و تاثیر آن بر بهره‌وری کار می‌تواند منجر به بی ثباتی مالی و مشکلات اقتصادی شود.

بیشتر بخوانید: ترک اعتیاد به الکل

چه افرادی بیشتر در معرض اعتیاد به الکل هستند؟

1. مصرف بیش از ۱۵ وعده الکل در هفته برای مردان: مصرف مکرر و بیش از حد الکل در هفته برای مردان ریسک افزایش اعتیاد را افزایش می‌دهد.

2. مصرف بیش از ۱۲ بار الکل در هفته برای زنان: مصرف بیش از حد الکل برای زنان نیز ریسک افزایش اعتیاد را افزایش می‌دهد. اختلاف در ساختار بدن و متابولیسم بین زنان و مردان باعث می‌شود که زنان به طور کلی نسبت به اثرات الکل حساس‌تر باشند.

3. مصرف بیش از ۵ بار الکل در روز: مصرف مکرر و بیش از حد الکل در یک روز، به خصوص اگر به صورت منظم اتفاق بیافتد، ریسک افزایش اعتیاد را افزایش می‌دهد.

4. داشتن والدین مبتلا به اختلال مصرف الکل: وجود سابقه خانوادگی می‌تواند ریسک ابتلا به اعتیاد را افزایش دهد.

5. داشتن سابقه بیماری‌های روانی: افرادی که سابقه بیماری‌های روانی مانند افسردگی، اضطراب و شیزوفرنی دارند، ممکن است به مصرف الکل روی بیاورند.

6. اعتماد به نفس پایین و زندگی در جامعه‌ای که مصرف الکل رایج است: افرادی که اعتماد به نفس کمی دارند و در جامعه‌ای زندگی می‌کنند که مصرف الکل در آن رایج است، ممکن است به مصرف الکل روی بیاورند. همچنین، فراهم بودن الکل و فرهنگ مصرف آن در جامعه می‌تواند افراد را به مصرف زیاد الکل ترغیب کند.

نتیجه‌گیری

اعتیاد به الکل یک بیماری قابل درمان است. گزینه‌های درمانی شامل سم‌زدایی ، مشاوره، رفتار درمانی، گروه های حمایتی و در موارد شدید بستری است. کمک گرفتن از متخصصان و شبکه‌های پشتیبانی برای غلبه بر اعتیاد به الکل و دستیابی به بهبودی طولانی مدت بسیار مهم است.