پارانوئید چیست و چگونه درمان می شود؟

بیماری اختلال شخصیت بدبین و بدگمان که در اصطلاح پزشکی، پارانوئید نامیده می شود، در افرادی دیده می شود که دارای شکاکیت و بی اعتمادی شدید نسبت به همه می باشند.

افراد مبتلا به پارانوئید عموما خشمگین، تحریک پذیر، متعصب و جزم اندیش می باشند و مدام به دنبال گردآوری مدارکی اند که دال بر تخلف دیگران باشد. عموم افراد مبتلا به اختلال شخصیت بدگمان، به همسر خود سوءظن دارند و به راحتی بر سر هر موضوعی جار و جنجال راه خواهند انداخت.

آن ها عموما دیگران را مسئول بروز احساسات تند خود می دانند. البته افراد مبتلا به پارانوئید، می توانند به راحتی امور زندگی روزمره و کاری خود را پیش ببرند ولی به لحاظ ارتباطات عاطفی و اجتماعی مدام دچار مشکل خواهند شد، این افراد اغلب شخصیتی منزوی پیدا خواهند کرد.

یکی دیگر از ویژگی های افراد مبتلا به این بیماری آن است که، افراد مبتلا رفتار اطرافیان شان را عموما تهدیدآمیز، تحقیرکننده و مسموم تلقی می کنند. این افراد حتی از کلام عادی اطرافیان شان برداشت های عجیب و غیرواقعی می کنند و بلافاصله از آن ها دچار رنجش می شوند. احساس این که به آن ها خیانت خواهد شد و یا مورد سوءاستفاده قرار خواهند گرفت، لحظه ای تنهای شان نخواهد گذاشت.

علائم ظاهری افراد پارانوئید

• احساس می کنند دیگران قصد فریب و سوءاستفاده از آن ها را دارند.
• نسبت به وفاداری همسر و دوستان خود دچار تردید مداوم اند و باور اصلی آن ها خیانت کار بودن شان است.
• به شدت کینه توزند و قدرت بخشیدن اطرافیان شان را ندارند.
• انتقادپذیر نیستند و در مقابل هرچیزی واکنش تند و خشمگینانه بروز می دهند.
• به شدت انتقام جو می باشند و هر چیزی را سریعا تلافی می کنند.
• تصور می کنند دیگران قصد تخریب شخصیت آن ها را دارند.
• از هر نگاه تصادفی دیگران، بدترین برداشت ممکن را می کنند.
• تصور می کنند که همیشه حق با آن هاست و دیگران همیشه مقصرند.
• بسیار حسود و نا آرام هستند.
• به راحتی جار و جنجال راه می اندازند و حتی ممکن است خشونت بروز دهند.

مشکلات افراد مبتلا به پارانوئید

افراد مبتلا به اختلال شخصیت بدگمان، قدرت حفظ ارتباطات دوستانه و اجتماعی خود را ندارند. حتی در امور اجتماعی ممکن است بارها درگیر پرونده های حقوقی نیز بشوند. البته واکنش های خصمانه و تندی که نسبت به دیگران نشان می دهند دیگران را در شرایطی قرار می دهد که بخواهند از آن ها شکایت کنند. از هم پاشیدن زندگی خانوادگی به علت بدگمانی نسبت به همسر و خیانت کار دانستن او، که در اکثر مواقع بر اثر سوءظن های شدید است و از دیگر مشکلاتی می باشد که افراد مبتلا به پارانوئید را درگیر می کند.

علت بروز اختلال پارانوئید

تاکنون علت قطعی و علمی اثبات شده ای برای بروز این اختلال مغزی شناخته نشده است، اما براساس تحقیقات پی گیرانه، محققان و متخصصان علوم روانپزشکی دلیل بروز این بیماری را ترکیبی از عوامل روانشناختی و ژنتیکی می دانند. از آن جایی که بروز پارانوئید در افرادی که یکی از اعضای خانواده شان مبتلا به اسکیزوفرنی است بیشتر بوده به همین علت تا حدودی علت ژنتیکی را نیز برای این مشکل در نظر می گیرند.

تست تشخیص بیماری پارانوئید

تست تشخیص بیماری پارانوئید، لزوما باید در مطب روانپزشک با انجام معاینات جسمی و تست های روانشناسی گرفته شود. تست های تشخیص پارانوئید به شیوه ای طراحی شده اند که می توانند شدت، سطح و نوع اختلال پارانوئید را تعیین کنند. البته تاریخ بروز علائم این بیماری نیز به طور نسبی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

درمان بیماری اختلال شخصیت بدگمان

درمان این بیماری باید به صورت چند جانبه با کمک مشاوره روانپزشکی، افراد خانواده و فرد بیمار انجام پذیرد. عموما روان درمانی، بهترین و نتیجه بخش ترین روش درمانی برای مبتلایان به حساب می آید. البته درمان این افراد بسیار مشکل است. چرا که ممکن است نسبت به پزشک و روانکاو خود نیز بدبین باشند و نسبت به او سوءظن داشته باشند.

درمان دارویی پارانوئید

معمولا تجویز دارو برای این بیماران ممکن است بدگمانی آن ها را تشدید کند و سوءظن آن ها را افزایش دهد، اما گاهی که بیماری آن ها توام با اضطراب های بسیار شدید و در برخی مواقع توهم نیز همراه باشد، ممکن است پزشک برخی داروها را به منظور درمان تجویز کند.

اسکیزوئید و پارانوئید

یکی از مهم ترین کارهایی که باید در رابطه با افراد مبتلا به این بیماری انجام داد، جدا کردن آن ها از بیماران اسکیزوفرنی است. چرا که به دلیل شباهت بسیار زیاد علائم پارانوئید و اسکیزوفرنی، بسیاری ممکن است این دو بیماری را با هم یکی بدانند. در صورتی که چنین تصوری کاملا اشتباه است. یکی از بارزترین ویژگی ها بیماری پارانوئید توام بودن آن با توهم است.

سخن پایانی

هر نوع بدبینی و بدگمانی را نباید پارانوئید، تعبیر کرد. چرا که، این ویژگی ها تمام علائم بیماری را شامل نمی شوند. ولی در صورتی بروز برخی از علائم مشکوک، بهتر است هر چه سریعتر درمان آغاز شود. چرا که مراحل شدیدتر بیماری پارانوئید ممکن است همراه با توهماتی باشد که زندگی یک فرد را دچار اختلالات جدی کند.

به عنوان مثال فرد مبتلا به نوع پیشرفته این بیماری، ممکن است فکر کند که بدون هیچ دلیل واقعی، افرادی غذایش را مسموم کرده اند؛ یا آن که در مراحل پیشرفته تر آن فرد تصور کند که دارای یک نیروی ماورایی است و یا آن که از سوی نیروهای ماورایی برگزیده شده است. توهم تحت کنترل قرار گرفتن از سوی نیروهای خارجی نیز در اثر عدم این بیماری ممکن است بروز پیدا کنند.