فهرست محتوا
ترک اعتیاد به مجموعه اقداماتی گفته می شود که با هدف ترک ماده اعتیاد آور انجام می شود. جدا از عوامل روانشناختی اعتیاد، زمانی که ماده اعتیاد آور ترک می شود فرد از زنجیر اجبار و اضطرار برای استفاده از آن ماده خاص رها می شود و مهم ترین نتایجی که در پی دارد آزادی و افزایش اعتماد به نفس در فرد است. زیرا که وابستگی روانی و جسمی و نیز درگیری آن فرد برای استفاده از انواع مواد مخدر از بین می رود.
ترک اعتیاد
به طور کلی ترک اعتیاد به مجموعه فعالیت‌های درمانی از جمله روانی یا پزشکی به منظور دست کشیدن از اعتیاد گفته می‌شود. به دلیل آنکه گفته می‌شود اعتیاد یک نوع بیماری است پس رهایی از آن می‌تواند به نوعی بهبود نیز تلقی شود. بهبودی از اعتیاد یک فرآیند تغییر است که فرد درگیر با مواد مخدر در آن تلاش می‌کند که تمام قوای از دست رفته‌ی خود را بازگرداند و دوباره کنترل زندگی خود را در دست بگیرد.
ترک اعتیاد در گذشته بیشتر جنبه اجبار داشت و بر اساس این تصور که فرد معتاد، مجرم است با روش های کاملا غیر استاندارد و اجباری فرد را وادار به ترک می‌کردند. از همین رو کمپ های اجباری از جمله محل هایی بود که در آن افراد را نگه داری می کردند و با روش های ناکارآمد می خواستند که فرد ترک کند. اما بعد از مدتی مشاهده می کردند که فرد مجددا به سوی مواد کشیده شده است و تمامی زحمات شان از بین رفته است. بعد ها با افزایش سطح آگاهی و ورود بسیاری از متخصصان آگاه و دغدغه مند در حوزه درمان اعتیاد روشن شد که در صورت تغییر رویه می توانند بهتری را در زمینه بهبودی حال افراد معتاد به دست آورند. از این در کنار کمپ های ترک اعتیاد، شاخه هایی در حیطه روان درمانی و روان پزشکی برای ترک اعتیاد به وجود آمد.
برای مشاوره جهت توان بخشی بعد از ترک اعتیاد فرم زیر را پر نمایید.
مراحل ترک اعتیاد
مراحل ترک اعتیاد شامل دو دوره است: سم زدایی و توان بخشی. در دوره سم زدایی، ماده مخدر به طور تدریجی از بدن خارج می‌شود و بعضی عوارض جسمانی را نیز به همراه دارد. در دوره توان بخشی، روش‌ها و راهکارهایی مانند مشاوره، پشتیبانی روانشناختی، تغییر رفتار و ایجاد سبک زندگی سالم به کار گرفته می‌شود. این مراحل با همکاری تیم درمانی و پشتیبانی اجتماعی برای تسهیل فرایند ترک اعتیاد انجام می‌شود.
سم‌زدایی برای ترک اعتیاد
در سم زدایی، اقدام به پاکسازی بدن شخص بیمار از هرگونه مواد مخدر می کنند. به گونه ای که او را در شرایطی قرار می دهند که دیگر موادی مصرف نکند. سم زدایی بسته به نوع و مقدار ماده مصرفی و طول مدت اعتیاد به چهار روش زیر انجام می شود:
درمان سرپایی
درمان سرپایی یک روش درمانی است که برای افرادی که میزان اعتیاد و دوز مصرفی آنان پایین باشد، مناسب است. در این روش، فرد برای معاینه و تعیین میزان دوز مصرفی دارو توسط متخصص به کلینیک مراجعه می‌کند. این فرد در ادامه درمان، می‌تواند به صورت خانگی مصرف دارو را ادامه دهد و نیازی به بستری شدن در کلینیک نیست. درمان سرپایی برای افرادی که به طور کلی وضعیت سلامتی آنان پایدار است و نیاز به نظارت و مداخله مستمر ندارند، مناسب است. این روش به فرد امکان می‌دهد در محیط خانگی خود با حفظ روند درمانی، به ترک اعتیاد پیش برود.
درمان تدریجی
درمان تدریجی یک روش درمانی است که برای افرادی که میزان و مدت مصرف مواد مخدر آنان بالا است، استفاده می‌شود. در این روش، فرد بیمار تحت نظارت 24 ساعته پرستاران و تیم درمانی قرار می‌گیرد. فرایند سم زدایی به صورت تدریجی و کنترل شده انجام می‌شود. این فرآیند معمولا 10 تا 15 روز طول می‌کشد و در طول این مدت، فرد تحت نظارت قرار می‌گیرد و به مرور مصرف مواد را کاهش می‌دهد.
ترک اعتیاد سریع
ترک اعتیاد سریع یک روش درمانی است که برای افرادی که تمایل دارند به سرعت از اعتیاد رها شوند، استفاده می‌شود. در این روش، سم زدایی در مدت زمان کوتاهی، معمولا 2 تا 3 روز، انجام می‌شود. بیمار در این مدت تحت نظارت دائم پزشک و پرستار قرار می‌گیرد. این روش اغلب با استفاده از داروها و روش‌های پزشکی مناسب، همراه با تجویز مقدار مناسب و کاهش تدریجی داروهای مخدر، انجام می‌شود. این فرآیند سریعتر از سایر روش‌ها به اتمام می‌رسد، اما به دلیل شدت و سرعت آن، نیازمند نظارت و حمایت مستمر تیم درمانی است تا عوارض جسمانی و روانی کاهش یابند و فرد به طور مطمئن از اعتیاد خود رهایی یابد.
توانبخشی پس از ترک اعتیاد
مرحله توانبخشی مهم ترین بخش در حیطه ترک اعتیاد محسوب می شود چرا که اگر مراقبت های لازم بعد از ترک اعتیاد به خوبی صورت نگیرد، ممکن است درمان بی حاصل بماند و شخص دوباره به مصرف مواد بازگردد. برای انجام توانبخشی عموما از درمان‌های غیر دارویی زیر استفاده می شود:
روان درمانی فردی یا گروهی
هنگامی که فرد پس از ترک اعتیاد، اجتماع گریز و منزوی شده باشد و یا با شخص خودش به مشکل بخورد، تحت روان درمانی فردی و یا گروهی قرار می گیرد. در این روان درمانی به بررسی های چگونگی رفتار افراد معتاد با اطرافیان و تصحیح آن می پردازند.
خانواده درمانی
در بسیاری از موارد ایجاد اختلال در فردی ریشه در خانواده دارد. خانواده درمانی به بررسی مشکلات خانوادگی و تاثیر آن بر روی فرزندان می پردازد و با ارائه راهکار های روانشناسی به درمان آن ها می پردازد.
کار درمانی
در کار درمانی برای جلوگیری از بازگشت مجدد شخص به مصرف مواد انجام انواع فعالیت ها را به او پیشنهاد می دهند. همچنین در این کار درمانی به شخص کمک می کنند تا احساس مسئولیت و حس اجتماعی از دست داده را باز یابد تا به بهبود روابط اجتماعی و روبروشدن با واقعیات بپردازد.
ورزش درمانی
ورزش درمانی نیز کمک می کند تا فرد با رسیدن با تناسب اندام، اعتماد به نفس از دست داده خود را باز گرداند. و همچنین با کاهش ساعات بیکاری فرد معتاد از بازگشت دباره او به سمت مواد مخدر جلوگیری می کند.
توصیه های فردی برای ترک اعتیاد
اگر قصد ترک مواد مخدر و یا حتی ترک سیگار را دارید توصیه می شود نکات زیر را رعایت نمایید.
- در ابتدا توصیه می شود که مشکل اعتیاد خود را بپذیرید و سعی در پنهان سازی آن نکنید بلکه آن را با آشنایتان در میان بگذارید و با مطرح کردن مشکل، اقدام به ترک آن کنید.
- از دیگران فاصله نگیرید و سعی کنید از همان روز اول فردی را به عنوان یک راهنما و یا پشتیبان داشته باشید.
- پس از تصمیم گیری برای ترک اعتیاد می بایست دوران سم زدایی خود را شروع کنید
- کار هایی که در روز می کنید را ثبت کنید و به عبارتی و روال روزانه خودتان را بنویسید.
- نا امید نباشید و انرژی داشته باشید و از پیشرفت پیروزی های خود هرچند که کوچک و سطحی باشد، لذت ببرید.
- از شرایطی که شما را ترغیب به مصرف دوباره می کند آگاه و از قرار گرفتن در این موقعیت ها جلوگیری کنید.
- بعد از رهایی مراقب باشد تا دوباره به سمت مصرف مواد مخدر باز نگردید و به اصطلاح از لغزش خود داری کنید.
در مراکز ترک اعتیاد چه اقداماتی انجام می‌شود؟
این مراکز که به آن‌ها مراکز بازپروری نیز گفته می‌شود، فرد پس از پذیرش، دوره‌های درمانی خود را تحت نظارت مددکاران می‌گذراند. در این مراکز در مرحله‌ی اول مددجو را در شرایط قرنطینه قرار می‌دهند تا طی آن سموم بدن بیمار خارج شود. سپس در جلسات و دوره‌های ترک اعتیاد شرکت می‌کند تا مهارت‌های زندگی را دوباره از نو بیاموزد. در این مراکز دوره‌های مهارت‌آموزی نیز برگزار می‌شود، بیمارانی که بعد از ترک، دغدغه‌ی کسب و کار دارند را بی‌نیاز گرداند. مددکاران همواره تلاش می‌کنند تا انگیزه و امید را در افراد بازگردانند. پس اگر به هر دلیلی انگیزه‌‌ی این افراد از بین رفت، وظیفه‌ی مددکاران است که آن را از نو تقویت کنند. همچنین تماس با خانواده‌های ایشان و مطلع کردنشان از وضعیت فرد نیز از امور دیگری است که در این مراکز انجام می‌شود.
در این مراکز با مشاوره رفتاری و کشف ریشه‌ی اختلالات رفتاری فرد را تحت نظر قرار می‌دهند تا تمام آسیب‌های وارد شده به او درمان شوند تا او دوباره گرفتار چنگال اعتیاد نشود. بیماری که به مدت طولانی با اعتیاد درگیر بوده است مهارت‌های ساده‌ی زندگی را از یاد برده است، توانایی برقراری ارتباط با دیگران را ندارد و به دلیل تحقیر و سرکوبی که در زمان اعتیاد تحمل کرده است اعتماد به نفس و عزت نفس خود را از دست داده است. مددکاران در این مراکز تلاش می‌کنند تا مهارت‌های اجتماعی را از نو به او بیاموزند و اعتماد به نفس از دست رفته‌ی او را دوباره بازگردانند.
چگونه یک روانپزشک خوب برای ترک اعتیاد پیدا کنیم؟
برای مراجعه به یک روانپزشک خوب راه های مختلفی وجود دارد؛ امروزه با پیشرفت تکنولوژی می توان بهترین دکتر را برای ترک اعتیاد انتخاب کرد. این راه ها عبارتند از:
نتیجه‌گیری
ترک اعتیاد به مواد مخدر یک فرآیند پیچیده است که نیازمند صبر زیاد از طرف فرد دارای اعتیاد و خانواده او است. سخت ترین مرحله ترک اعتیاد، حذف مواد اعتیاد آور و از بین بردن محرک هایی است که فرد را به سوی مصرف مواد سوق می دهد می باشد. البته در صورت اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی، لازم است از مشاوره بهترین متخصص اعتیاد استفاده کنید. اگر همزمان با اعتیاد از اختلالات روانی مانند اضطراب یا افسردگی رنج می برید قطعا روند درمان پیچیده تر می شود. برای درمان اعتیاد روش های مختلف درمانی مانند درمان های پزشکی و روان شناختی وجود دارد که با هدف غلبه بر اعتیاد طراحی شدند. در ویدیوی مقابل دکتر وحید دارابی درباره بهترین روش ترک اعتیاد صحبت می کند:
کی از گام های مفید در ترک اعتیاد قبول آن و عدم انکار است این که فرد بپذیرد که به مصرف مخدر اعتیاد پیدا کرده و تا زمانی که مسئولیت اعتیاد خود را نپذیرد، نمی تواند خود را برای تغییر آماده کند.
سلام وقت بخیر در منزل هم میشه ترک کرد؟
سلام بله امکان پذیر هست اما به مراتب ترک اعتیاد درخانه سخت تر است و بهتر است تحت نظر متخصص انجام شود.
با دارو های ترک اعتیاد میشه تو خونه هم ترک کرد؟
دارو های ترک اعتیاد باید تحت نظر روانپزشک مصرف شود زیرا مصرف بیش از حد این دارو ها نیز اعتیاد آور است و عوارض دارد.
سلام میخواستم بدونم متادون و ترامادول اعتیاد آورن؟
بله با اینکه این دارو ها مصرف پزشکی نیز دارند اما میتوانند به شدت اعتیا آور و همراه با عوارض باشند.