فهرست محتوا
ترک اعتیاد به مجموعه اقداماتی گفته می شود که با هدف ترک ماده اعتیاد آور انجام می شود.
جدا از عوامل روانشناختی اعتیاد، زمانی که ماده اعتیاد آور ترک می شود فرد از زنجیر اجبار و اضطرار برای استفاده از آن ماده خاص رها می شود و مهم ترین نتایجی که در پی دارد آزادی و افزایش اعتماد به نفس در افراد است. زیرا که وابستگی روانی و جسمی و نیز درگیری آن فرد برای استفاده از انواع مواد مخدر از بین می رود.
ترک اعتیاد
به طور کلی ترک اعتیاد به مجموعه فعالیت‌های درمانی از جمله روانی یا پزشکی به منظور دست‌کشیدن از اعتیاد گفته می‌شود. به دلیل آن‌که گفته می‌شود اعتیاد یک نوع بیماری است پس رهایی از آن میتواند به نوعی بهبود نیز تلقی شود. بهبودی از اعتیاد یک فرآیند تغییر است که فرد درگیر با مواد مخدر در آن تلاش می‌کند که تمام قوای از دست رفته‌ی خود را بازگرداند و دوباره کنترل زندگی خود را در دست بگیرد.
برای درمان اعتیاد روش‌های گوناگونی وجود دارد. در مواردی که اعتیاد شدت و قدمت کم‌تری دارد می‌توان با درمان‌های خانگی فرد را در مدت زمان کوتاهی درمان کرد. همچنین با امیدبخشی و انگیزه دهی به فرد درگیر با اعتیاد می‌توان او را از این شرایط دور نگاه داشت، اما در شرایطی که از اعتیاد فرد مدت زمان بیشتری گذشته است، دیگر درمان‌های خانگی نمی‌توانند موثر باشند و لازم است فرد به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کند.
برای مشاوره جهت توان بخشی بعد از ترک اعتیاد فرم زیر را پر نمایید.
ترک اعتیاد در گذشته و امروز
ترک اعتیاد در گذشته بیشتر جنبه اجبار داشت و بر اساس این تصور که یک فرد معتاد، مجرم است با روش های کاملا غیر استاندارد و اجباری می خواستند که فرد ترک کند.از همین رو کمپ های اجباری از جمله محل هایی بود که در آن افراد را نگه داری می کردند و با روش های ناکارآمد می خواستند که فرد ترک کند. اما بعد از مدتی مشاهده می کردند که فرد مجددا به سوی مواد کشیده شده است و تمامی زحمات شان از بین رفته است.
بعد ها با افزایش سطح آگاهی و ورود بسیاری از متخصصین آگاه و دغدغه مند در حوزه درمان اعتیاد روشن گردید که در صورت تغییر رویه می توانند نتایج قابل توجهی را در زمینه بهبودی حال معتادان حاصل کنند. از این در کنار کمپ های ترک اعتیاد، شاخه هایی در حیطه روان درمانی و روان پزشکی برای ترک اعتیاد به میان آمد.
توصیه های فردی برای ترک اعتیاد
اگر قصد ترک مواد مخدر و یا حتی ترک سیگار را دارید توصیه می شود نکات زیر را رعایت نمایید.
- در ابتدا توصیه می شود که مشکل اعتیاد خود را بپذیرید و سعی در پنهان سازی آن نکنید بلکه آن را با آشنایتان در میان بگذارید و با مطرح کردن مشکل، اقدام به ترک آن کنید.
- از دیگران فاصله نگیرید و سعی کنید از همان روز اول فردی را به عنوان یک راهنما و یا پشتیبان داشته باشید.
- پس از تصمیم گیری برای ترک اعتیاد می بایست دوران سم زدایی خود را شروع کنید
- کار هایی که در روز می کنید را ثبت کنید و به عبارتی و روال روزانه خودتان را بنویسید.
- نا امید نباشید و انرژی داشته باشید و از پیشرفت پیروزی های خود هرچند که کوچک و سطحی باشد، لذت ببرید.
- از شرایطی که شما را ترغیب به مصرف دوباره می کند آگاه و از قرار گرفتن در این موقعیت ها جلوگیری کنید.
- بعد از رهایی مراقب باشد تا دوباره به سمت مصرف مواد مخدر باز نگردید و به اصطلاح از لغزش خود داری کنید.
مراحل ترک اعتیاد
برای ترک اعتیاد لازم است علاوه بر حذف ماده مخدر از بدن، از لحاظ ذهنی نیز آمادگی کافی پیدا نمود. به طور کلی مراحل ترک اعتیاد شامل دو دوره سم زدایی و توان بخشی می شود.
سم زدایی برای ترک اعتیاد
در سم زدایی، اقدام به پاکسازی بدن شخص بیمار از هرگونه مواد مخدر می کنند. به گونه ای که او را در شرایطی قرار می دهند که دیگر موادی مصرف نکند. سم زدایی بسته به نوع و مقدار ماده مصرفی و طول مدت اعتیاد به چهار روش زیر انجام می شود:
توانبخشی پس از ترک اعتیاد
مرحله توانبخشی مهم ترین بخش در حیطه ترک اعتیاد محسوب می شود چرا که اگر مراقبت های لازم بعد از ترک اعتیاد به خوبی صورت نگیرد، ممکن است درمان بی حاصل بماند و شخص دوباره به مصرف مواد بازگردد. برای انجام توانبخشی عموما از درمان‌های غیر دارویی زیر استفاده می شود:
روان درمانی فردی یا گروهی
هنگامی که فرد پس از ترک اعتیاد، اجتماع گریز و منزوی شده باشد و یا با شخص خودش به مشکل بخورد، تحت روان درمانی فردی و یا گروهی قرار می گیرد. در این روان درمانی به بررسی های چگونگی رفتار افراد معتاد با اطرافیان و تصحیح آن می پردازند.
خانواده درمانی
در بسیاری از موارد ایجاد اختلال در فردی ریشه در خانواده دارد. خانواده درمانی به بررسی مشکلات خانوادگی و تاثیر آن بر روی فرزندان می پردازد و با ارائه راهکار های روانشناسی به درمان آن ها می پردازد.
کار درمانی
در کار درمانی برای جلوگیری از بازگشت مجدد شخص به مصرف مواد انجام انواع فعالیت ها را به او پیشنهاد می دهند. همچنین در این کار درمانی به شخص کمک می کنند تا احساس مسئولیت و حس اجتماعی از دست داده را باز یابد تا به بهبود روابط اجتماعی و روبروشدن با واقعیات بپردازد.
ورزش درمانی
ورزش درمانی نیز کمک می کند تا فرد با رسیدن با تناسب اندام، اعتماد به نفس از دست داده خود را باز گرداند. و همچنین با کاهش ساعات بیکاری فرد معتاد از بازگشت دباره او به سمت مواد مخدر جلوگیری می کند.
انواع روش های ترک اعتیاد
روش های مختلفی به منظور ترک اعتیاد وجود دارد که مهم ترین آنها را در ادامه خواهیم آورد و با رویکردی مقایسه ای سراغ آن ها خواهیم رفت تا میزان آگاهی افراد از آنها افزایش پیدا کند.
ترک اعتیاد به روش دارو درمانی
در درمان اعتیاد افراد یکی از روش هایی که برخی از متخصصین بکار می گیرند این است که از دارو ها و قرص هایی استفاده می کنند که تاثیرات مشابه مواد مخدر را بر مغز دارند.
در واقع زمانی که از این دارو ها استفاده می شود همان مناطقی از مغز فعال می شوند که فرد مواد مخدر استفاده کرده است. از این رو مهم ترین نتیجه ای که دارد این است که عوارض اعتیاد زنان و ترک در افراد به طور خفیف ظاهر می شود و به نوعی فرد آهسته آهسته در وضعیت ترک قرار می گیرد.
در این روش به نوعی، دارو هایی جایگزین مواد مخدر می شوند و در نهایت به مرور زمان از دوز آن ها می کاهند تا زمانی که فرد مصرف خود را به صفر می رساند.
؟
؟
؟
؟
؟
؟
باید توجه داشته باشید که این روش باید تحت نظر درمانگران و بهترین روانپزشک انجام شود که دانش و تخصص لازم را در این زمینه دارند و می توانند شرایط بیمار را کنترل کرده و اقدامات درمانی را با ایمنی بالا انجام دهند. از این رو استفاده خودسرانه از انواع دارو های ترک اعتیاد می تواند موجب بروز آسیب های جدی تر برای افراد شود.
ترک اعتیاد به روش سقوط آزاد
این روش که تقریبا از روش های قدیمی و سنتی برای ترک اعتیاد است با توسل به زور و اجبار انجام می شود. در واقع در این روش فرد را با قرار دادن در شرایط اضطراری و از بین بردن راه های دستیابی به مواد مخدر در جهت ترک اعتیاد وی می کوشند. این اجبار حتی تا جایی پیش می رود که فرد را با طناب می بندند تا فرد در این وضعیت هیچ راهی جز تلاش برای ترک نداشته باشد.
اما این روش متاسفانه از روش هایی است که ناکارآمدی خود را نشان داده است زیرا که بسیاری از افرادی که با این روش ترک کرده اند بعد از مدت زمانی مجددا به سوی اعتیاد کشیده شدند.
مهم ترین نکته ای که در این روش مورد غفلت قرار می گیرد این مساله است که افراد چرا به مواد مخدر روی می آورند؟ اساسا در این روش موضوع علل روانی گرایش به مواد مخدر نادیده گرفته می شود. از این رو تا زمانی که علت های اصلی و ریشه های واقعی اعتیاد در فرد درمان نشوند خود اعتیاد درمان پذیر نخواهد بود و اگر درمان شود موقتی است.
ترک اعتیاد به روش ترک تدریجی
یکی از روش هایی که کاربرد زیادی دارد و تاییدش را از سوی بسیاری از متخصصین دریافت کرده است روش ترک تدریجی است. در این روش تلاش می کنند که فرد به تدریج و به مرور زمان میزان مصرف مواد را به کمترین میزان ممکن برساند و در نهایت بعد از گذشت مدت زمانی به طور کامل مصرف مواد منقطع می شود.
در این روش نیز باید علل دقیق اعتیاد در فرد بررسی شود تا در جنب کاهش مصرف علل روانی نیز برطرف شود.
ترک اعتیاد به روش ماتریکس
این روش درمانی که نوعی روش ترکیبی یا التقاطی محسوب می شود شامل مجموعه ای از روش های درمانی است که در کنار هم قرار می گیرند و هرکدام بخشی از روند درمان را تکمیل می کنند.
این روش مجموعه تکنیک هایی که بکار گرفته می شود، خانواده درمانی، گروه درمانی، درمان شناختی_رفتاری، درمان انگیزشی است.در این روش برخلاف سایر روش ها فرد معتاد باید در طول هفته تعداد جلسات مشخص و ساعات مشخصی را در جلسات درمانی شرکت کند تا طول دوره درمان تکمیل شود. در واقع این گونه نیست که فرد دائما در مرکز درمانی حضور داشته باشد.
ترک اعتیاد با کمک روان درمانی
در این روش متخصصین یا روانشناسان تلاش می کنند که در جنب اقدامات درمانی پزشکی به درمان مشکلات روانی فرد بپردازند و حمایت های روحی لازم را نسبت به معتادان داشته باشند. این روش درمانی از مهم ترین و بهترین روش های درمانی است که امروزه در مراکز درمانی مختلفی بکار گرفته می شود.
روان درمانی که از سوی روانشناسان انجام می شود نتایج بسیار قابل توجهی در بردارد زیرا که در این روش درمانی روان درمان گر انواع روش ها و راهکارهایی که فرد می تواند با بکار بستن آن ها به بهبود وضعیت روانی خود کمک کند و در برابر وسوسه های درونی خود برای مصرف موادمخدر مقاومت کند.
طی این روش روانشناس همواره در طول روند درمان اعتیاد همراه فرد در حال ترک است و از جنبه های مختلفی او را یاری می دهد.
در مراکز ترک اعتیاد چه اقداماتی انجام می‌شود؟
این مراکز که به آنها مراکز بازپروری نیز گفته می‌شود، فرد پس از پذیرش، دوره‌های درمانی خود را تحت نظارت مددکاران می‌گذراند. در این مراکز در مرحله‌ی اول مددجو را در شرایط قرنطینه قرار می‌دهند تا طی آن سموم بدن بیمار خارج شود. سپس در جلسات و دوره‌های ترک اعتیاد شرکت می‌کند تا مهارت‌های زندگی را دوباره از نو بیاموزد. در این مراکز دوره‌های مهارت‌آموزی نیز برگزار می‌شود، بیمارانی که بعد از ترک، دغدغه‌ی کسب و کار دارند را بی‌نیاز گرداند. مددکاران همواره تلاش می‌کنند تا انگیزه و امید را در افراد بازگردانند. پس اگر به هر دلیلی انگیزه‌‌ی این افراد از بین رفت، وظیفه‌ی مددکاران است که آن را از نو تقویت کنند. همچنین تماس با خانواده‌های ایشان و مطلع کردنشان از وضعیت فرد نیز از امور دیگری است که در این مراکز انجام می‌شود.
سم زدایی
ورزش درمانی
دارو درمانی
توان بخشی
در این مراکز با مشاوره رفتاری و کشف ریشه‌ی اختلالات رفتاری فرد را تحت نظر قرار می‌دهند تا تمام آسیب‌های وارد شده به او درمان شوند تا او دوباره گرفتار چنگال اعتیاد نشود. بیماری که به مدت طولانی با اعتیاد درگیر بوده است مهارت‌های ساده‌ی زندگی را از یاد برده است، توانایی برقراری ارتباط با دیگران را ندارد و به دلیل تحقیر و سرکوبی که در زمان اعتیاد تحمل کرده است اعتماد به نفس و عزت نفس خود را از دست داده است. مددکاران در این مراکز تلاش می‌کنند تا مهارت‌های اجتماعی را از نو به او بیاموزند و اعتماد به نفس از دست رفته‌ی او را دوباره بازگردانند.
نکات مهم بعد از ترک اعتیاد
یکی از مهم ترین موضوعاتی که باید در زمینه ترک اعتیاد مد نظر داشته باشید این است که اگر برنامه ترک، از پشتوانه نظم برخودار نباشد و برنامه ای صحیح وجود نداشته باشد برنامه ترک اعتیاد محکوم به شکست خواهد بود.
از این رو شرایط بعد از ترک اعتیاد نیز از مهم ترین نکاتی است که باید همچنان کنترل بر روی فرد وجود داشته باشد تا مکان بازگشت به طور کلی از بین برود.
مراقبت های بعد از ترک اعتیاد از جمله نکاتی است که باید رعایت شود. مراقبت ها که از سوی متخصصین انجام می شود در نهایت به این نتیجه می انجامد که فرد در شرایط سخت روحی و یا پیامد های روانی که بعد از ترک تجربه می کند بتواند قوی عمل کند و انگیزه ای برای استفاده از مواد مخدر نداشته باشد.
بازگشت به مصرف مواد بعد از ترک مواد
پس از اینکه بهبودی حاصل شد، فرد باید تمام توان خود را برای جلوگیری از بازگشت به دامن اعتیاد به کار بگیرد. البته در مراکز ترک اعتیاد آموزش‌های کافی در جهت جلوگیری از بازگشت به دامن اعتیاد به فرد داده می‌شود اما لازم است که فرد، توانایی نه گفتن را در خود تقویت کند تا دوباره در چنگال اعتیاد گرفتار نشود.
یکی از دغدغه مندی هایی که افراد و خانواده هایشان دارند این است که امکان بازگشت به مصرف مواد بعد از ترک را به صفر درصد برسانند.
از این رو روانپزشک می توانند با مشاوره هایی که ارائه می کنند تمامی عواملی که زمینه ساز بازگشت در فرد می شوند را به فرد معرفی کنند و راهکار هایی در جهت دوری از آن عوامل ارائه کنند.
برای مثال یکی از توصیه هایی که وجود دارد این است که از افرادی که مواد مصرف می کنند فاصله بگیرید و از محیط هایی که وسوسه مصرف را در شما ایجاد می کنند فاصله بگیرید.
نقش خانواده در ترک اعتیاد
یکی از مهم ترین عواملی که سبب می شود فرد در درمان اعتیاد موفق عمل کند همراهی و حمایت های روحی خانواده است.
در واقع مساله ای که در بسیاری از موارد از سوی متخصصین مطرح می شود این است که آمار قابل توجهی از اعتیاد ها در مرحله ریشه یابی به این نقطه ختم می شود که خانواده ها حمایت های لازم را نداشتند و یا این که با واکنش های منفی و رفتارهای نادرست با فرد معتاد سبب تشدید اعتیاد فرد گشتند.
از این رو مهم ترین بخش روند درمان خانواده ها هستند که مشاوران می خواهند آنها حمایت های خود را دریغ نکنند و برای سلامت پسر، دختر، پدر یا مادر خود بکوشند.
توصیه‌هایی برای والدینی که فرزندانشان نوجوان هستند:
نوجوانان در سن بسیار حساسی هستند و بیشتر از سایر گروه‌های سنی در معرض خطر ابتلا به اعتیاد می باشند. بنابراین والدین باید بدانند که چگونه با آنها برخورد کنند. در درجه‌ی اول لازم است که والدین در مورد اعتیاد مطالعه داشته باشند و با انواع مواد مخدر و علائم ابتلا به آن آشنا باشند. همچنین به عنوان والدین باید شرایطی برای نوجوان خود بسازند که در آن احساس آرامش کنند و نخواهند که به بیرون از منزل پناه ببرد. والدین موظفند که فرزندانشان را نسبت به عواقب اعتیاد و مضرات آن آگاه سازند و هشدارهای لازم را به آنها بدهند.
چگونه یک روانپزشک خوب برای ترک اعتیاد پیدا کنیم؟
برای ترک اعتیاد باید ویژگی های بهترین مرکز ترک اعتیاد را بررسی نمود. برای مراجعه به یک روانپزشک خوب راه های مختلفی وجود دارد؛ امروزه با پیشرفت تکنولوژی می توان بهترین دکتر را برای ترک اعتیاد انتخاب کرد. این راه ها عبارتند از:
چرا دکتر وحید دارابی؟
دکتر وحید دارابی یکی از بهترین روانپزشک های تهران است. ایشان متخصص اعصاب و روان، روانپزشک و مشاور خانواده هستند که بورد تخصصی روانپزشکی را در سال 1384 دریافت نمودند.
دکتر وحید دارابی سابقه 15 سال فعالیت در استان های تهران، لرستان و همدان در زمینه های زوج درمانی، مشاوره، کودک و نوجوان، اضطراب و افسردگی، اختلالات زناشویی، سوء مصرف مواد و اختلالات روانپزشکی دارند.
صحبت های مراجعه کننده عزیزمون بعد از پشت سر گذاشتن دوران توانبخشی ترک اعتیاد
جمع بندی کلی
اعتیاد انواع مختلفی دارند و هر یک علائم و نشانه های متفاوتی دارند. از آنجایی که اعتیاد موجب مشکلات زیادی در جامعه می شود لازم است ترک و درمان شود. یکی از گام های مفید در ترک اعتیاد قبول آن و عدم انکار است این که فرد بپذیرد که به مصرف مخدر اعتیاد پیدا کرده و تا زمانی که مسئولیت اعتیاد خود را نپذیرد، نمی تواند خود را برای تغییر آماده کند.
سخت ترین مرحله ترک اعتیاد، حذف مواد اعتیاد آور و از بین بردن محرک هایی است که فرد را به سوی مصرف مواد سوق می دهد می باشد. البته در صورت اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی، لازم است از مشاوره بهترین متخصص اعتیاد استفاده کنید. اگر همزمان با اعتیاد از اختلالات روانی مانند اضطراب یا افسردگی رنج می برید قطعا روند درمان پیچیده تر می شود. برای درمان اعتیاد روش های مختلف درمانی مانند درمان های پزشکی و روان شناختی وجود دارد که با هدف غلبه بر اعتیاد طراحی شدند. در ویدیوی مقابل دکتر وحید دارابی درباره بهترین روش ترک اعتیاد صحبت می کند:
کلام پایانی
در طول نوشتار بسیاری از مهم ترین موضوعاتی که در زمینه ترک اعتیاد مطرح بود را عنوان کردیم. امیدواریم که بتوانید با آگاهی و بکاربستن بسیاری از توصیه هایی که در این مقاله ارائه شد بهترین برنامه ترک اعتیاد را برای خود برنامه ریزی کنید و با مراجعه به بهترین مشاورین و متخصصین در زمینه ترک اعتیاد موفقیت آمیز ترین مراحل درمانی و ترک اعتیاد را پشت سر بگذارید.
بیشتر بخوانید=> اختلال جنسی ناشی از مصرف مواد مخدر
سوالات متداول
سلام وقت بخیر در منزل هم میشه ترک کرد؟
سلام بله امکان پذیر هست اما به مراتب ترک اعتیاد درخانه سخت تر است و بهتر است تحت نظر متخصص انجام شود.
با دارو های ترک اعتیاد میشه تو خونه هم ترک کرد؟
دارو های ترک اعتیاد باید تحت نظر روانپزشک مصرف شود زیرا مصرف بیش از حد این دارو ها نیز اعتیاد آور است و عوارض دارد.
سلام میخواستم بدونم متادون و ترامادول اعتیاد آورن؟
بله با اینکه این دارو ها مصرف پزشکی نیز دارند اما میتوانند به شدت اعتیا آور و همراه با عوارض باشند.